Verhalen redden levens

Gepubliceerd op 7 november 2022

“Op m’n 21-ste werd ik door de nazi’s gedwongen om in de ghetto in Warschau te gaan wonen. Betrapt worden op het lezen van een boek betekende daar zeer waarschijnlijk de doodstraf. In die Poolse getto begon ik een clandestiene school om Joodse kinderen de toegang te geven tot het cruciale onderwijs dat hen werd ontzegd door de onderdrukkers. Maar het voelde zinloos, wiskunde en latijn. Wat deze kinderen nodig hadden was geen droge informatie, maar hoop. De hoop die ontstaat als je wordt meegenomen in een droomwereld vol mogelijkheden.

Op een dag vroeg een meisje, alsof ze m’n gedachten kon raden: ‘kun je ons alsjeblieft een boek voorlezen?’ De avond ervoor had ik Gone with the Wind (Gejaagd door de Wind) gelezen. Een van de weinige meegesmokkelde boeken die stiekem circuleerde onder de mensen in de ghetto. Niemand mocht een boek langer dan één nacht bij zich hebben. Daardoor zou het boek, mochten de nazi’s erachter komen, allang weer van eigenaar zijn gewisseld tegen de tijd dat ze het zouden komen zoeken.

Ik had de hele nacht Gone with the Wind gelezen en ik zat nog steeds in een droomwereld. Dus de volgende dag nodigde ik de kinderen uit met mij mee te dromen. Een heel magisch uur lang ontsnapten we naar een wereld met goede zeden, liefde en gastvrijheid. De gezichten van de kinderen gloeiden van nieuwe levenslust.

Een klop op de deur deed ons opschrikken uit onze gezamenlijke droomwereld. Terwijl de klas stilletjes leegliep, kwam een bleek meisje met groene ogen naar me toe met een betraande glimlach. ‘Heel erg bedankt voor deze reis naar een andere wereld. Kunnen we dit alstublieft binnenkort nog een keer doen?’ Ik beloofde dat we dat zouden doen, ook al betwijfelde ik of we nog de kans zouden krijgen. Ze sloeg haar armen om mij heen en ik fluisterde: ‘tot ziens, Scarlett’.

In de periode die volgde, werden de meeste van mijn mede-dromers het slachtoffer van de Nazi’s. Van de tweeëntwintig kinderen overleefden maar vier de Holocaust. Het bleke meisje met de groene ogen was een van hen.

Vele jaren later lukte het me eindelijk haar op te sporen. We spraken af in New York. Een van de mooiste momenten in mijn leven. Ze introduceerde mij aan haar man als ‘de bron van mijn hoop en mijn dromen in tijden van extreme ontberingen en totale ontmenselijking’.

Er zijn tijden waarin dromen ons meer brengen dan feiten. Een boek lezen en je overgeven aan een verhaal is het in leven houden van onze menselijkheid.

Was getekend,

Helen Fagin”

Deze brief is niet alleen een ontroerend narratief, het laat ook zien hoe cruciaal #storytelling is. Verhalen zijn niet alleen onze gemeenschappelijke ‘munteenheid’, de manier waarop we ons met elkaar verbinden, waarop we leren en waarop we veranderen. Verhalen redden levens.

Meer weten over hoe de kracht van #storytelling werkt? Neem een kijkje op mijn website (zie de url in mijn profiel) of stuur een bericht.

[Brief vertaald uit: A Velocity of Being: Letters to a Young Reader, Maria Popova.]

crossmenu